Blog: Betekenisvol Spel

Dat spel belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen, daar zijn de meeste ouders, pedagogen en pedagogisch medewerkers het over eens. Maar wat is spel en hoe kunnen wij dit in de kinderopvang op de juiste manier faciliteren? In deze blog gaan we de ontdekkingsreis die spel heet ,samen ontdekken.

Wat is spel?
Wij zien spel als de natuurlijke neiging van kinderen om te leren hoe dingen werken, om de wereld te verkennen en sociale relaties te ontdekken. Wanneer het initiatief volledig bij het kind ligt, wordt er vaak gesproken van vrij spel. Volwassenen kunnen hier aan bijdragen. Om activiteiten van kinderen spel te noemen, moet het aan een aantal voorwaarden voldoen; het kind is betrokken, het kidn gaat er in op en er ontstaat een gedeelde betrokkenheid en gezamelijke aandacht. Binnen spel zijn er altijd bepaalde regels en is er tegelijkertijd ruimte voor eigen invulling. Vrij spel moet dus zeker niet verward worden met een vrijblijvende en ongerichte activiteit. Spel heeft altijd een doel! Kinderen leren omgaan met regels en met elkaar, door taal en relaties. In spel proberen kinderen mee te doen in de grote mensen wereld en binnen deze ontdekkingsreis leren kinderen de wereld stukje bij beetje beter begrijpen

Spelontwikkeling
Kinderen doorlopen verschillende stadia van spel. Zo begint het bij een baby met de sensomotorische fase; vooral veel voelen, ruiken en ontdekken met de mond. Daarna volgt het manipulerend spelen; voorwerpen hebben nog niet direct een betekenis, maar kinderen onderzoeken wat ze ermee kunnen. Zodra er meer betekenis gegeven wordt aan voorwerpen ontstaat er constructiespel (een huis bouwen voor de kippen).
Doordat voorwerpen een betekenis krijgen (zand wordt bijvoorbeeld zout voor in de soep) gaan kinderen rolgebonden handelingen laten zien. Vanuit dit stadia bouwt dit zich verder uit tot thematisch rollenspel en realistisch rollenspel in groep 1 en 2 van het basisonderwijs.

Betekenisvol spel
Zoals gezegd gebruiken kinderen spel om de wereld te begrijpen. Je ziet vaak in spel dat kinderen de echte wereld imiteren. Denk aan het “telefoneren”, de pop verzorgen, boodschappen doen, koken. Het is aan ons om te zorgen dat er materialen en mogelijkheden zijn om situaties na te spelen.

Spel is betekenisvol als kinderen er graag aan deelnemen en er bijzonder intens mee bezig zijn. Bij Pindakaas hanteren we een aantal criteria om te toetsen of een activiteit betekenisvol is voor het kind.

Plezier: het is belangrijk dat het kind graag meedoet met het spel en plezier beleefd.

Initiatief: Uiteraard kan een volwassene het spel opzetten, maar binnen die kaders is het belangrijk dat het initiatief bij het kind ligt. Het kind toont creativiteit en zelfsturing.

Betrokkenheid: door de speelleeromgeving te laten aansluiten bij het kind, kan het kind een hoge mate van betrokkenheid ervaren, door herkenning en aansluiting op de belevingswereld van het kind.

Actief: het kind doet actief mee met het spel en zet nieuwsgierigheid om in handelen.

Betekenisvol is dus erg belangrijk om kinderen te helpen bloeien en groeien in de eerste jaren van hun leven. En wat een prachtig vak hebben wij als professionals dat wij daar ons steentje aan bij mogen dragen!

Heb je vragen over deze blog? Mail me gerust via brenda@kdv-oud.prodes-wordpress.nl

Bron: (Janssen-Vos & van der Meer).